Νέα έρευνα καταγραφής κλειστών επιχειρήσεων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες μεγάλες πόλεις

Η παρούσα έρευνα αποτελεί την τρίτη κατά σειρά φάση της πρωτοβουλίας που είχε ξεκινήσει η ΕΣΕΕ τον Αύγουστο του 2010 να καταγράψει τη δυναμική των «λουκέτων» στην αγορά, όπως αυτή διαμορφώνεται στο πλαίσιο της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας. Το ζητούμενο ήταν η καταγραφή μέσω επιτόπιας έρευνας των κλειστών επιχειρήσεων στους κυριότερους εμπορικούς δρόμους πόλεων της χώρας.
Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω καταγραφή δεν έχει ως στόχο να δώσει μια πλήρη ερμηνεία του φαινομένου των «λουκέτων», αφού αυτό μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες. Είναι όμως προφανές ότι η μη αντικατάσταση αυτών των επιχειρήσεων από άλλες, ιδίως σε περιοχές που θεωρούνται από τους σημαντικότερους εμπορικούς δρόμους, υποδηλώνει την στασιμότητα της αγοράς, την έλλειψη ρευστότητας και το φοβικό κλίμα για κάθε νέα επιχειρηματική προσπάθεια στο χώρο του εμπορίου.
Η επιδημία των λουκέτων στην αγορά συνεχίζεται και αυξάνεται ως «μεταδοτική ασθένεια». Τα αποτελέσματα της έρευνας για τα λουκέτα στο Λεκανοπέδιο και σε άλλες περιοχές της χώρας, δείχνουν μια ετήσια μεταβολή +67% και μια αύξηση από πέρυσι τον Αύγουστο κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Επί του συνόλου των καταγεγραμμένων επιχειρήσεων από το 15% που ήταν κλειστές το καλοκαίρι του 2010 και το 21% το χειμώνα του 2011, τον Αύγουστο του 2011 το ποσοστό έφτασε το 25%. Αυτό σημαίνει ότι 1 στις 4 εμπορικές επιχειρήσεις στο σύνολο της χώρας έβαλαν λουκέτο, ενώ όλα δείχνουν ότι μέχρι το τέλος του έτους έπεται συνέχεια.

Δρόμοι με ρεκόρ κλειστών επιχειρήσεων
Μεταξύ των εμπορικών δρόμων υπάρχουν ορισμένοι στους οποίους διαπιστώνεται ρεκόρ συγκέντρωσης κλειστών επιχειρήσεων. Είναι ενδιαφέρον ότι πρόκειται για εμπορικούς δρόμους με διαφορετικά χαρακτηριστικά εμπορικής επιχειρηματικότητας (ύψος ενοικίων, τύπος εμπορίου κα.) που όμως αποτελούν παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
α) Μετεγκατάσταση/ερήμωση παράδρομων
Παρατηρείται μια μετακίνηση εμπορικών επιχειρήσεων από παρόδους σε κεντρικούς δρόμους των πόλεων. Η κίνηση αυτή ήταν αναμενόμενη λόγω μείωσης των ενοικίων και μεγάλης προσφοράς κενών καταστημάτων που βρίσκονται σε εμπορικότερα σημεία. Μπορεί δηλαδή να καταγράφεται αύξηση του ποσοστού λουκέτων σε μια περιοχή, αλλά, ταυτόχρονα όσες επιχειρήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν και ήταν εγκατεστημένες σε λιγότερο εμπορικούς δρόμους αποφασίζουν την «μετεγκατάστασή» τους με στόχο την αμεσότερη πρόσβαση στην πελατεία. Το τελευταίο μπορεί να σημαίνει μείωση των κενών καταστημάτων σε συγκεκριμένους δρόμους.
β) Διάσταση μεταξύ κλειστών και διαγραφών
Μια στις τέσσερεις εμπορικές επιχειρήσεις έκλεισαν θεωρητικά και ουσιαστικά άλλα όχι γραφειοκρατικά και τυπικά. Για να διαγραφεί μια επιχείρηση οριστικά πρέπει να τακτοποιήσει φορολογικές, ασφαλιστικές και όποιες άλλες εκκρεμότητες.
γ) Δεν κλείνουν μόνο τα μικρά μαγαζιά
Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν και μεγάλες επιχειρήσεις που διακόπτουν την δραστηριότητά τους. Επίσης, σε όλες τις περιπτώσεις καταγράφεται ως κοινό γνώρισμα μια τοπική συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων. Εκεί που κλείνει μια επιχείρηση κλείνουν και άλλες. Επιπλέον, οι στοές στο κέντρο της Αθήνας περιλαμβάνουν όχι μόνο κλειστές επιχειρήσεις αλλά επαγγελματικούς χώρους, οι οποίοι παραμένουν αναξιοποίητοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
δ) Η έρευνα στην Θεσσαλονίκη
Στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, αν και ο αριθμός του λουκέτων είναι σχετικά μικρότερος από την Αθήνα, ουσιαστικά η κατάσταση των κλειστών μαγαζιών είναι ιδιαίτερα έντονη, αφού παρουσιάζεται μεγάλη αύξηση του ρυθμού σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο και σχεδόν διπλασιασμός των λουκέτων από τον Αύγουστο του 2010.
Η πορεία του δείκτη επιβίωσης του εμπορίου στη Θεσσαλονίκη μπορεί να εμφανίζεται ιδιαίτερα ανησυχητική τον τελευταίο χρόνο, όμως εξακολουθεί να δείχνει μια μεγαλύτερη αντοχή από την Αθήνα και άλλες μεγαλουπόλεις.
ε) Οι πόλεις της Βορείου Ελλάδος
Στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης η πορεία του δείκτη επιβίωσης του εμπορίου συνδέεται με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας στην περιοχή. Σύμφωνα με την έρευνα και τις εκτιμήσεις των τοπικών Εμπορικών Συλλόγων, οι πόλεις του Κιλκίς, της Καβάλας και της Βέροιας παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων, ενώ οι Σέρρες, η Αλεξανδρούπολη, η Κοζάνη, η Ξάνθη και η Έδεσσα ακολουθούν την γενική εικόνα του συνόλου.
Στ) Στις άλλες μεγάλες πόλεις
Σε σχεδόν όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας εντοπίζεται μία συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων, ιδίως μακριά από το παραδοσιακό τους κέντρο. Σύμφωνα με δηλώσεις και συνεντεύξεις σε Εμπορικούς Συλλόγους, διαπιστώνεται μία μετατόπιση των καταστημάτων από την περιφέρεια του εμπορικού κέντρου σε επαγγελματικές στέγες του παραδοσιακού κέντρου οι οποίες μένουν ξενοίκιαστες, με στόχο την αύξηση της πελατείας. Αυτή η μετατόπιση έχει ως αποτέλεσμα να ερημώνουν οι εμπορικοί δρόμοι που βρίσκονται περιμετρικά και στην ευρύτερη περιοχή των εμπορικών κέντρων των πόλεων.

“ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ”
Το γεγονός ότι διαθέτουμε πλέον στοιχεία για τρεις συνεχόμενες περιόδους καταγραφής, δίνει τη δυνατότητα της κατασκευής του Δείκτη Επιβίωσης Εμπορίου. Ο Δείκτης αφορά μόνο τους υπό εξέταση εμπορικούς δρόμους και η συμβολή του έγκειται στην καλύτερη ανάγνωση των αποτελεσμάτων και την απεικόνισή τους. Όπως προκύπτει από το παρακάτω διάγραμμα, η πορεία του Δείκτη μεταξύ Αυγούστου 2010 και Αυγούστου 2011 είναι πτωτική.
Σύμφωνα με τον ΔΕΙΚΤΗ από τις 324.000 εμπορικές επιχειρήσεις που λειτουργούσαν στις αρχές του 2009, επιβίωσαν τον Αύγουστο του 2011 οι 255.000 και έκλεισαν οι 68.000. Εάν προβάλλουμε τον Δείκτη Επιβίωσης, στον σημερινό αριθμό των εν λειτουργία επιχειρήσεων, τότε το 2012 με τον ίδιο ρυθμό αύξησης, σε έξι μήνες, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2012, θα λειτουργούν 228.000 εμπορικές επιχειρήσεις και σε ένα χρόνο, δηλαδή τον Αύγουστο του 2012 θα λειτουργούν 53.000 λιγότερες, επιβιώνοντας από τη σημερινή τραγική κατάσταση, περίπου 202.000 εμπορικά καταστήματα.
Θα πρόκειται δηλαδή για μια συνολική «αποχώρηση» από την αγορά την διετία 2010-2012 περίπου 122.000 εμπορικών επιχειρήσεων. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πτωτική τάση του δείκτη ενισχύει το επιχείρημα ότι οι επιχειρήσεις πλέον «μάχονται» και προβάλλουν τις τελευταίες αντιστάσεις τους να ανατρέψουν τη δυσχερή θέση τους στο οικονομικό περιβάλλον.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ
ATTIKH
• Η κατάσταση του κέντρου της Αθήνας εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, αφού το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων αυξήθηκε στο 24,4%, από 23% που ήταν το Μάρτιο του 2011 και από 18% που ήταν τον Αύγουστο του 2010.
• Κρισιμότερη παρουσιάζεται η κατάσταση στην οδό Σόλωνος, όπου καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό, περίπου 42,0%.
• Ακολουθεί η οδός Σταδίου με το 31,5% των καταστημάτων να είναι κλειστά, ενώ στη Χαριλάου Τρικούπη η αναλογία φτάνει στο 28,5%.
• Παρ’ όλα αυτά, από τις ποιοτικές διαφορές του κάθε εμπορικού δρόμου προκύπτουν κάποια επιπλέον συμπεράσματα. Η οδός Πατησίων εμφανίζει ένα ποσοστό της τάξης του 22,1%, σχετικά μικρότερο προς το αντίστοιχο του συνόλου της Αθήνας, με κύριο χαρακτηριστικό τη συνύπαρξη παραδοσιακών και σύγχρονων δραστηριοτήτων. Παρ’ όλα αυτά, η Πατησίων λόγω του μεγάλου μήκους του εμπορικού δρόμου, παρουσιάζει διαφορετική εικόνα ανά εμπορικό τετράγωνο, με το ποσοστό να αυξάνεται ορισμένες φορές έως και το 30%.
• Στη Ν. Ιωνία και συγκεκριμένα στη Λεωφόρο Ηρακλείου η οποία εξυπηρετεί τρεις κατά σειρά περιοχές (Ν. Ηράκλειο, Ν. Ιωνία, Πευκάκια) η εικόνα εμφανίζεται σε πρώτη ανάγνωση καλύτερη από το Κέντρο της Αθήνας με το ποσοστό να φτάνει στο 21,2% αλλά έχει επιδεινωθεί σημαντικά σε σύγκριση με το προηγούμενο καλοκαίρι όπου το ποσοστό ήταν 14,7%.
• Στην περιοχή της Κηφισιάς, στο σύνολο πέντε εμπορικών δρόμων που εξετάστηκαν, το ποσοστό φτάνει περίπου το 23,8% ενώ πριν από έξι μήνες ήταν στο 21%.
• Ο εμπορικός δρόμος της Θησέως στην περιοχή της Καλλιθέας εμφανίζει ποσοστό κλεισιμάτων της τάξης του 19,6%, σημειώνοντας αύξηση σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2011 (16,8%)
• Το Χαλάνδρι παρουσιάζει μια υψηλή συγκέντρωση «λουκέτων» στο σύνολο των κεντρικών εμπορικών δρόμων (Παπανδρέου, Αγία Παρασκευή και Χαϊμαντά) με ένα ποσοστό της τάξης του 20,5%.
• Ο Πειραιάς παρουσιάζει αντίστοιχη εικόνα με όλες τις άλλες περιοχές, αφού το 22% των καταστημάτων στους κεντρικούς δρόμους είναι κλειστά.
• Η Γλυφάδα ως νέα περιοχή του δείγματος στην έρευνα της καταγραφής παρουσιάζει υψηλά ποσοστά λουκέτων, που φτάνουν το 23,7%. Είναι γεγονός ότι τα δύο προάστια (βόρεια – νότια/ Κηφισιά - Χαλάνδρι) εμφανίζουν υψηλές αναλογίες κλειστών/ανοιχτών επιχειρήσεων που αγγίζουν σε ορισμένους δρόμους το 24%.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
• Το κέντρο της Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα οι υπό εξέταση εμπορικοί δρόμοι μπορεί να εμφανίζουν μια οριακά καλύτερη εικόνα σε σύγκριση με την Αθήνα, παρ’ όλα αυτά η κατάσταση δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική, αφού σημειώνεται ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση του ποσοστού των κλειστών επιχειρήσεων σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο.
• Ο δείκτης επιβίωσης του εμπορίου εάν προβληθεί με τον ίδιο ρυθμό αύξησης μας δείχνει μεγαλύτερη επιδείνωση της κατάστασης το 2012 στην Θεσσαλονίκη σε σύγκριση με την Αθήνα, αλλά και άλλες μεγάλες πόλεις.
• Η μεταβολή κλεισιμάτων, που παρατηρείται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι ανησυχητική, αφού έφτασε το 90% και δείχνει σχεδόν το διπλασιασμό των λουκέτων μέσα σε ένα μόλις χρόνο.
• Πιο συγκεκριμένα, στους εμπορικούς δρόμους Προξένου Κορομηλά και Μητροπόλεως οι οποίοι θεωρούνται παραδοσιακά «ακριβές αγορές» εμφανίζονται τα χαμηλότερα ποσοστά κλεισιμάτων που φτάνουν το 11,5% και 11,9% αντίστοιχα, ενώ για τους συγκεκριμένους εμπορικούς δρόμους τον Αύγουστο του 2010 τα ποσοστά ήταν 4,4% και 8,3%. Παρατηρούμε δηλαδή τεράστιες μεταβολές 260% και 122% αντίστοιχα.
• Ο εμπορικός δρόμος της Εγνατίας φαίνεται να έχει πληγεί περισσότερο με το 19% των επιχειρήσεων να έχει βάλει λουκέτο, όχι μόνο από την οικονομική κρίση αλλά και από άλλους παράγοντες, οι οποίοι έχουν επισημανθεί και στο παρελθόν όπως οι εργασίες διαμόρφωσης του Μετρό στην περιοχή.
• Στην Αγίας Σοφίας εντοπίζεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση κλειστών επιχειρήσεων αφού σχεδόν 1στις 4 επιχειρήσεις έχουν βάλει λουκέτο, ενώ στην Τσιμισκή σημειώνεται οριακή αύξηση.
• Στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων τα κλειστά καταστήματα ξεπερνούν το 19%, ενώ πριν ακριβώς έξι μήνες το ποσοστό ήταν στο 17% και πριν ένα χρόνο το ποσοστό των λουκέτων μόλις που ξεπερνούσε το 10%.
• Εάν προβάλλουμε το δείκτη επιβίωσης στο σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης φαίνεται ότι από τις 35.500 εμπορικές επιχειρήσεις που λειτουργούσαν το 2009, έχουν τη δυναμική να επιβιώσουν με την σημερινή κατάσταση οι 26.650, δηλαδή το 79%.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

ΚΑΒΑΛΑ - ΚΟΖΑΝΗ – ΒΕΡΟΙΑ – ΕΔΕΣΣΑ
• Στην πόλη της Καβάλας στο σύνολο των εμπορικών δρόμων που εξετάστηκαν, τα κλειστά καταστήματα καλύπτουν το 14,3% των συνολικών καταστημάτων.
• Η κατάσταση σε κάθε εμπορικό δρόμο δεν είναι ίδια. Οι μεγαλύτεροι -σε έκταση και συγκέντρωση επιχειρήσεων - δρόμοι σημειώνουν μεγαλύτερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, στον πολυπληθέστερο σε καταστήματα εμπορικό δρόμο της Καβάλας (Ομονοίας) τα κλεισίματα φτάνουν στο 19,4%, ενώ το προηγούμενο εξάμηνο το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων ήταν 17,3%.
• Το κέντρο της Κοζάνης σύμφωνα με τα αποτελέσματα της καταγραφής εμφανίζει υψηλή συγκέντρωση κλειστών επιχειρήσεων αναλογικά με το πλήθος των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στους εν λόγω εμπορικούς δρόμους. Αναλυτικά, στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων σχεδόν το 20,6% των επιχειρήσεων είναι κλειστές, ενώ ορισμένοι μεγάλοι σε έκταση εμπορικοί δρόμοι εμφανίζουν ποσοστό κλεισιμάτων από 22% έως 34%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι γενικά ο νομός Κοζάνης έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση επιχειρήσεων σε σύγκριση με τους άλλους νομούς της Δυτικής Μακεδονίας.
• Στην Έδεσσα στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων τα κλειστά καταστήματα προσεγγίζουν το 20%.
• Και στην περίπτωση της Έδεσσας, η συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε συγκεκριμένους εμπορικούς δρόμους όπως για παράδειγμα στην οδό Εγνατία, (24,5%).
• Στη Βέροια, το ποσοστό των κλειστών καταστημάτων είναι από τα χαμηλότερα και φτάνει το 14,3%.
• Και στις τέσσερεις παραπάνω πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, η αναλογία κλειστών/ανοιχτών επιχειρήσεων έχει αυξηθεί σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

ΛΑΡΙΣΑ
• Η εικόνα στην περιοχή της Λάρισας είναι σαφώς πιο ανησυχητική από κάθε άλλη φορά, αφού η αναλογία κλειστών/ανοιχτών καταστημάτων έφτασε το 16,5%, ενώ το προηγούμενο εξάμηνο δεν ξεπερνούσε το 12%.
• Κρίσιμη παρουσιάζεται η κατάσταση στην περιοχή της Λάρισας στους εμπορικούς δρόμους Μανδηλαρά, Παπαναστασίου όπου συγκεντρώνονται τα περισσότερα καταστήματα και η αναλογία κλειστών/ανοιχτών καταστημάτων είναι 22,5% έως 20,8%.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

ΤΡΙΠΟΛΗ
• Στους κύριους δρόμους του Εμπορικού κέντρου της Τρίπολης το 20% των καταστημάτων, κατά μέσο όρο, είναι κλειστά. Σε μερικούς δρόμους όμως το ποσοστό είναι ιδιαίτερα υψηλό και φθάνει γύρω στο 40%. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Εμπορικού Συλλόγου Τρίπολης, είναι προφανές ότι αν συνεχιστεί αυτή η τάση, γεγονός που φαίνεται να συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες, η τοπική οικονομία θα οδηγηθεί σε μαρασμό με ότι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνία της πόλης και της ευρύτερης περιοχής.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
• Στο Ηράκλειο της Κρήτης, το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων σημείωσε αύξηση, φτάνοντας το 17,3% από 12,3% τον Αύγουστο του 2010.
• Το σύνολο των εμπορικών δρόμων που εξετάστηκαν σημείωσε επιδείνωση, με τις οδούς Εθνικής Αντιστάσεως και 62 Μαρτύρων να παρουσιάζουν αναλογία κλειστών/ανοιχτών επιχειρήσεων 24,1% και 17,5% αντίστοιχα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: